Autori imaju želju da sačuvaju od zaborava sve ono što je vredno u njihovom rodnom kraju, gotovo sve važne narodne običaje, značajne ličnosti tu rođene ili vezane za taj kraj kao i imena mnogih meštana koji su svojim pregalaštvom zaslužili da budu zapamćeni.

Srpski Glas je pre više od godinu dana objavio intervju sa našim piscem i novinarom Miloradom Vidovićem u kome smo govorili o njegovom radu kao pisca i njegovim knjigama posvećenih rodnom kraju. Bilo je reči o knjigama Ljubioča priča, Vijekovi i vječnost Dugog Polja, Obični Botajičani i Knjiga – The Book. U knjizi Vijekovi i vječnost Dugog Polja zajedno sa Milenkom Popovićem ponudio je sve o ovom selu što bi trebalo da predstavlja jedna zavičajna čitanka. Istu takvu čitanku Milorad Vidović i Milenko Popović napisali su o drugom selu dugopoljske parohije Botajici.

Autor Vidović već više od dve decenije živi i radi u Sidneju a svoje stvaralaštvo je posvetio rodnom kraju. Srećna je okolnost što je našao zajednički jezik sa svojim dugogodišnjim učiteljem i istomišljenikom prof. Milenkom Popovićem. Obojica imaju želju da sačuvaju od zaborava sve ono što je vredno u njihovom rodnom kraju. To je premostilo fizičku udaljenost i urodilo plodom u vidu nekoliko projekata među kojima su najveći domet knjige Vijekovi i vječnost Dugog Polja, štampana pre dve godine, i Botajica (Botabolta). U obe knjige autori su zabeležili veći broj važnih događaja vezanih za ovaj kraj u dužem vremenskom periodu. Pored toga sačuvali su od zaborava gotovo sve važne narodne običaje, značajne ličnosti ovde rođene ili vezane za taj kraj kao i imena mnogih meštana koji su svojim pregalaštvom zaslužili da budu zapamćeni. Za čitaoce koji nisu poznavaoci Botajice i Dugog Polja zabeležili su gotovo sve geografske i topografske detalje.

Iz bogatog sadržaja ove najnovije knjige vredi posebno istaći poglavlje o istoriji ovog kraja koja seže u najstarije periode života ljudske zajednice. Ovde su pronađeni tragovi prisustva organizovanog života u starijem kamenom dobu. Pored toga dosta prostora posvećeno je našoj novijoj istoriji za vreme turske i austrougarske vladavine te lokalnim događajima iz Prvog, Drugog svetskog i poslednjeg građanskog rata. Posebno treba istaći da su po prvi put doneseni spiskovi učesnika u Prvom svetskom ratu, Solunskih dobrovoljaca i nasilno mobilisanih od strane Austro-ugarske koji se nisu vratili kući. Takođe tu su i žrtve fašističkog terora u Drugom svetskom ratu, ljudi koji su bili u nemačkom ropstvu i žrtve najnovijeg građanskog rata u kojem su poginula 54 srpska mladića.

U poglavlju prosvete i verskog života govori se o relativno dugom periodu egzistencije škole u Dugom Polju koja se može vezati za dolazak prvog školovanog sveštenika Bože Jovanovića. Njegovih devet potomaka bili su sveštenici. Zabeležena su imena svih učitelja koji su u ovoj školi radili te prosvetnih radnika rođenih u ovom kraju a koji danas rade širom Evrope.

Poglavlje o geografiji i topografiji beleži imena svih značajnih i poznatih topografskih tačaka i mesta uzduž i popreko. Posebno je zanimljivo ime Bandera. To je visoki betonski stub koji obeležava tačku prolaska 45-te paralele. To znači da je Botajica podjednako udaljena od Ekvatora i Severnog pola.

Značajan broj poznatih i uspešnih ljudi rođeno je u ovom mestu ili vodi poreklo odavde, kao što su: Doktor astronomske fizike Tea Temin (NASA), Dr Mile Drinić (Microsoft), Univerziteski profesor Slobodan Dujić, Marko Rudić (dvostruki učesnik zimskih olimpijskih igara), Brano Jakubović (vođa muzičke grupe Dubioza kolektiv) i drugi. Botajičani koji će se dugo pamtiti u ovom kraju su: Panto Popović, Krsta Vidaković, Jevto Grabovac-Kovač, Miloš Popović, Dragomir Šarčević, Sveto Šarčević-Pupeša i ostali. Istaknuti rukovodioci u opštini Modriča i privredi bili su: Milenko Cvijić, Dragutin Popović, Pavo Bilić, Milutin Popović, Rade i Nedo Cvijić i drugi.

U jednom delu Botajice nekada je živelo nekoliko domaćinstava katolika što je takođe zabeleženo.

U knjizi se takođe govori o biljnom i životinjskom svetu karakterističnom za ovaj kraj. Tu je i poglavlje Botajički rodbinar koji donosi mnoštvo detalja o botajičkim familijama od njihovog doseljavanja, razmeštaju, doprinosu društvenom životu, iseljenicima koji su ime familije preneli u druge krajeve i države.

Poznati etnolog, akademik Milenko Filipović, je boravio u ovom kraju i ostavio brojne etnološke zapise. Autori upućuju na njegovo delo i u knjizi donose brojne detalje iz ove oblasti.

Značajan prostor posvećen je poljoprivredi kao osnovnoj delatnosti najvećeg broja botajičkih domaćinstava sa detaljima o zemljoradnji, voćarstvu i stočarstvu. Pominju se i brojna imena najistaknutijih domaćina. Nije zaboravnjeno ni stalno angažovanje meštana na prikupljanju raznovrsnih šumskih plodova i lekovitog bilja.

Prva seoska lepotica Bosne i Hercegovine u narodnoj nošnji bila je Stojanka Vidaković iz Botajice a njena fotografija bila je zaštitni znak međunarodnog sajma šljive u Gradačcu. A kada je reč o kulturi za pohvalu je i stalna aktivnost zajedničkog kulturno-umetničkog društva ova dva sela koji neguju folklorne tradicije ovog kraja.

Sportske aktivnosti se sada svode na delovanje fudbalskog kluba “Mladost”.  Knjiga podseća na veći broj pripadnika sokolskih višeboja u vremenu kad su ta društva radila i na aktivnost streljačke i odbojkaške sekcije koje su bile popularne posle Drugog svetskog rata. Nisu zaboravljene ni familije iz ovog kraja koje su se doselile u Australiju. Nabrojana su sva prezimena ovih familija.

Pored ove knjige Milenko i Milorad su pripremili i knjigu Pamtenik (Zbirka dokumenata o učesnicima i žrtvama ratova ovog kraja) koja izlazi iz štampe ovih dana. Autori Milorad i Milenko duboko su ožalošćeni što ih je odmah nakon štampanja ove knjige napustio njen recenzent, lektor i tehnički urednik Gligor Muminović. Radio je kao profesor srpskog jezika i napisao je nekoliko pesama o ovom kraju. Večna mu slava i hvala.

Knjiga Botajica (Botabolta) koju smo ovde predstavili može se pozajmiti na čitanje u gradskoj biblioteci u Liverpulu (Liverpool City Library) u State Library NSW. Zainteresovani širom Australije mogu je poručiti na čitanje putem servisa Inter Library Loan u svojoj matičnoj biblioteci.

Nikola Jović