U organizaciji UNESKO – a, a u okviru projekta „Ravnomerni regionalni razvoj“ koji finasira Evropska Unija uveliko teku radovi na rekonstrukciji starog grada Novo Brdo na 1124 metara nadmorske visine, u istoimenoj srpskoj opštini i 20 kilometara istočno od Prištine. Rekonstrukciju obavlja Privredno društvo za izgradnju, obnavljanje i rekonstrukciju građevinskih objekata Koto iz Beograda.
U istorijskim spisima Novo Brdo prvi put se pominje 1319. godine, na samom kraju vladavine kralja Milutina. U prvom turskom popisu 1455 godine zapisano je da je Novo Brdo imalo 38 četvrti sa 887 kuća i da je bio grad srebrni i uistinu zlatni.
Do same tvrđave se stiže asfaltnim putem i stalnim usponom od Gračanice, danas, preko brojnih albanskih sela. Na dva kilometra prilazu starom gradu putokaz označava novi asfaltni put kojim se dolazi do tvrđave koja je zadnja pala na Kosovu i Metohiji pod tursku vlast 1. juna 1455. godine.
Mešalice, burad sa krečom, metalne konstrukcije, kameni blokovi i mnoštvo drugog građevinskog materijala ispred visokih, delom obnovljenih zidova, govore o obimnoj rekonstrukciji starog grada Novo Brdo .
–Lokalitet je bio ruiniran i morao se zaštititi od daljeg propadanja. Gornji i Donji grad Novog Brda imali su osam kula, tri kapije a u sklopu rudarskog naselja Novo Brdo bilo je sedam pravoslavnih i dve katoličke crkve. Gornji grad ima površinu 224 H 80 metara. U Gornjem gradu zidine su obnovljene sve dok smo znali kao su izgledale u Srednjem veku – kaže na ulazu starog Gornjeg grada mladi arheolog iz DOO Koto iz Beograda, Vuk Pavličić.
Evropska unija je za revitalizaciju Novobrdske tvrđave, izdvojila dva miliona eura, a radovi na rekonstrukciji počeli su početkom 2015. godine koji bi, prema prvim procenama, trajali dve godine. Obnova Novog Brda je na listi prioriteta UNESKO –a još od 2003. godine.
U rekonstrukciji Novog Brda najviše je došao do izražaja Gornji grad u kojem dominiraju velike zidine, otkopana gradska crkva Svetog Nikole, bunar za sakupljanje vode …. Otkriveme su i građevine ispod Gornjeg grada. Sve izgleda ipresivno, moćno i baš dočarava sliku grada koji je u srednjem veku imao pet puta više stanovnika od tadašnjeg Londona.
Tvrđava je na listi srpskih spomenika od posebnog značaja. EU je imajući u vidu sve međunarodne standarde, napravila ugovor sa UNESKOM koji je mobilisao najbolje eksperte za projekat a sve u cilju stavljanja grada Novo Brdo na listi svetske kulturne baštine UNESKO – a.
Rekonstrukcija Novog Brda omogućiće da ovaj zaboravljeni grad bude na turističkim mapama i da ima više posetioca.
