Izbjeglice protiv matične države i njenih sopstvenih zakona! Tako bi se na najkraći mogući način mogla opisati borba nekoliko nezavisnih izbjegličkih udruženja u ovim ljetnim mjesecima koja se odvijala daleko od frekvencija nacionalnih medija u Srbiji. Nakon dvadesetak godina pauze izbjeglice su u Srbiji na godišnjicu Oluje dobile bar jedan dan na koji bi se na njih gledalo na drugačiji način, ali svi oni koji su očekivali da će se to baš odmah poštovati, prevarili su se.
Do jedanaestog izdanja „Lovesfesta“, festivala elektronske muzike, koji će biti održan u Vrnjačkoj Banji od 03. do 05. avgusta bilo je ostalo još nekoliko dana, a nakon najave liste izvođača iz cijelog svijeta, ovaj festival je odabran za jedan od najboljih festivala elektronske muzike u Evropi. Tako se festival ljubavi našao rame uz rame sa holandskim i njemačkim festivalima. U organizaciju festivala su uključeni najveći profesionalci, a sa sobom vuče i ozbiljne turističke rezultate pa su smještajni kapaciteti u Vrnjačkoj Banji već gotovo i popunjeni. Nasuprot organizatorima Lovefesta koji nakon desetogodišnjeg rada, konačno očekuju i ubiranje plodova svog napornog rada, nalazila se izbjeglička populacija za koju prvi avgustovski dani predstavljaju dane tragedije koji su zauvijek promjenili njihove živote. Proteklih godina, nakon što su se Srbija i Republika Srpska uključile u obilježavanje dana stradanja Srba u Hrvatskoj, u Srbiji i Republici Srpskoj će 5. avgust biti proglašen za dan žalosti.
Upravo ta činjenica pokrenula je emocije kod predstavnika nekoliko izbjegličkih udruženja, te kod istaknutih pojedinaca iz izbjegličke populacije, te su zatražili da se povodom godišnjice progona Srba iz Hrvatske, u Srbiji navedenog dana otkažu svi muzički događaji. Odmah nakon što se inicijativa proširila po društvenim mrežama i nekim manjim medijima, pomjeren je i dugo najavljivani koncert Marije Šerifović u Banja Luci.
Pošto se organizatori Lovefesta nisu oglasili povodom zahtjeva pojedinih izbjegličkih udruženja, pokrenuta je inicijativa da se navedeni događaj bojkotuje. Ubrzo nakon ove inicijative ispostavilo se i da su neki poznati izvođači zavičajne muzike, od kojih neki potiču baš iz krajeva stradalih u Oluji, zakazali nastupe baš na dan žalosti, što je još jednom pokazalo stanje u izbjegličkoj populaciji u Srbiji.
Povodom održavanja muzičkih koncerata i manifestacija na dan progona Srba iz Hrvatske, Milena Čanković, književnica iz Srednje Gore kod Udbine, autorka knjige „Divani ličkih spomenika“ te pokretačica izgradnje spomenika stradalim krajišnicima na Bondstilu, uputila je tim povodom i pismo Predsjedniku Republike Srpske Miloradu Dodiku.
„Ja Vas,Vas koji kao i ja znadete da je Oluja onaj završni udarac na srpski narod i sinonim za sve operacije dušmana na nejač i Srpstvo,preklinjem i molim, da zvanično 04. i 05. avgust potcrtate kao Dane žalosti i da se zabrani svako nepoštovanje tih teških datuma. Sa užasom pratim, da se čitavi festivali održavaju i u Vašoj, kao i mojoj Banja Luci i širom Republike Srpske. Ima ljudi koji taj dan slave kao da ništa bilo nije. Ali na žalost bilo je!..Mi ne smijemo zaboraviti jer su to ostali već davno učinili.Mi se moramo boriti za svoj obraz i za svoj ugled, za svoju lozu i za svoje časne korjene, a to niko ne zna bolje nego Vi poštovani Predsjedniče.“ Samo su djelovi opširnog pisma Milene Čanković sa kojim kao istaknuti pojedinac pokušava promjeniti nepravdu za koju smatra da se čini srpskom narodu iz Hrvatske i to u matičnoj državi Srbiji, ali i Republici Srpskoj.
Cijela ova priča je ponovo pokrenula i brojna nerješena izbjeglička pitanja i nakon 22 godine od napuštanja svojih domova. Jedno od tih pitanja je i nepostojanje ni jednog ozbiljnijeg izbjegličkog medija pa se sve ovakve inicijative završavaju uglavnom samo objavama na društvenim mrežama i najčešće ne stignu do šire publike i do onih do kojih bi trebalo da stignu.
Naravno, muzički festival je održan, nekoliko manjih koncerata je održano, danonoćni apeli malih izbjegličkih udruženja nisu došli do većih i značajnijih medija u Srbiji, ali ljudi iz ovih izbjegličkih udruženja mjesec dana nakon akcija ne kriju malu dozu zadovoljstva što su se stvari ipak počele mjenjati. Možda ipak jednog dana promjene bar neke stvari u matičnoj državi, ako već ne mogu u državi iz koje su morali otići.
Miroslav Mašić
