Svečanosti održanoj u ponedeljak 15. februara u Ambasadi Republike Srbije u Kanberi prisustvovao je veliki broj članova diplomatskog kora, 36 ambasadora i 12 otpravnika poslova ili drugih članova diplomatskog kora, među njima ambasadori Švjacarske, Irana, Rumunije, Hrvatske, Poljske, Kenije, Indonezije, Španije, Brazila, Turske, Italije … predstavnici australijskog MIP, Oružanih snaga Australije, zatim sveštenstvo srpske pravoslavne crkve u Australiji sa Episkopom, Njegovim Preosveštenstvom Gospodinom Irinejom, kao i brojni pripadnici Srpske zajednice iz Kanbere, Melburna i Sidneja.

15 februar, kada i Srpska pravoslavna crkva obeležava praznik Sretenja posvećen ulasku novorođenog Hrista u Hram Gospodnji, slavio se kao dan državnosti Kraljevine Srbije (proglašene 1882) sve do nastanka Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (1918), a ponovo je uspostavljen kao Dan državnosti Srbije 2002 godine.

Dovoljno je reći da je na Sretenje 1804. godine održan Zbor u Orašcu kojim je počeo Prvi srpski ustanak pod Karađorđem i borba koja će voditi konačnom oslobođenju Srbije, a 1835 na Sretenje u Kragujevcu je donet prvi demokratski ustav Srbije. Rađen po uzoru na francuske ustavne povelje od 1814. i 1830. Sretenjski ustav jedan je od prvih demokratskih ustava u Evropi kojim se reguliše podela vlasti na “zakonodateljnu, zakonoizvršiteljnu i sudsku“ i proklamuju neprikosnovena prava i slobode građana.

U ime Federalne vlade Australije skup je pozdravila Gospođa Lindal Saks (Lyndall Sachs), Šef Diplomatskog protokola, prenoseći čestitke Amabasdoru Srbije za ovaj važan praznik posebno u godini kada se obeležava i pedeseta godišnjica uspostavljanja zvaničnih diplomatskih odnosa i razmene na ambasadorskom nivou između Beograda i Kanbere.

Pozdravljajući prisutne, Ambasador Republike Srbije, Njegova Ekselencija Gospodin Miroljub Petrović istakao je značaj ovog jubileja ukazujući ujedno na jednu malo poznatu činjenicu – da je Kraljevina Srbija još u 19. veku imala počasnog konzula najpre u Viktoriji u Melburnu, a kasnije u Sidneju, Adelaidu i Frimantlu (Zapadna Australija)  

Gospodin Petrović je tom prilikom pozvao prisutne da   razgledaju izložbu faksimila dokumenata dobijenih od Arhiva Srbije i Arhiva Jugoslavije koji svedoče o najranijim

vezama između Beograda i tada još zasebnih australijskih država, i o kasnijim počasnimn konzulima Kraljevstva Servie, zatim Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca,

Kraljevine Jugoslavije(1929) i njazad dokumenta o uspostavljanju zvaničnih odnosa i razmene ambasadora između Kanbere i Beograda od pre 50 godina.

Prvi počasni konzul za “Serviu’, ugledni advokat iz Melburna, Gospodin Džon Oldam pominje se u dokumentima iz 1892, kao i u australijskim novinskim izveštajima iz ovog perioda (1902). Među izloženim dokumentima na svečanosti u Ambasadi Srbije u Kanberi je i pismo unuka Džona Oldama Ministarstvu u Beogradu od 28. Juna 1922. godine :

“Gospodine Ministre, sa žaljenjem javljam da je moj otac, Artur Eglston Oldam konsul Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca priminuo 27 juna . Po smrti moga dede Džona Oldama, 1906. moj otac ga je nasledio u činu Konzula Kraljevine Srbije. Kao advokat, ja sam preuzeo kancelariju moga oca i bio bih veoma srećan da preuzmem njegove dužnosti kao konzula Kraljevine Srba Hrvata i Slovenaca. Očekujući vaša uputstva, čast mi je u međuvremenu produžiti rad u Konzulatu.“

Posebnog odjeka u javnosti Australije imalo je imenovanje Gospodina Džordža Kelso Kinga za počasnog konzula Kraljevstva Srba Hrvata i Slovenaca u Sidneju 1920 godine. Ugledni biznismen i filantrop Gospodin Kelso King je, na molbu svoje ćerke Oliv, koja se tokom Prvog svetskog rata pridružila srpskoj vojsci na Solunskom frontu, 1918 godine osnovao Dobortvorni fond za pomoć tada ratom opustošenoj Srbiji Save the Serbs Fund. Na izloženim dokumentima iz ovog perioda ređaju se imena uglednih građana Viktorije, Novog Južnog Velsa, Južne Australije kojima je bila čast da o svom trošku predstavljaju malu zemlju sa dalekog Balkana – Vilijam Bruks, Nevil Majland, Antoni Maubi.

Govoreći na svečanosti, profesor književnosti sa Monaš Univerziteta u Melburnu, Dr Slobodanka Vladiv Glaver je ukazala na bliskost dveju zemalja u pogledu težnji ka samostalnosti i demokratiji kao i o hraborsti i postojanosti oba naroda, uprkos preprekama, u ostvarivanju ovih ciljeva.

Obraćajući se prisutnima, Njegovo Preosveštenstvo, Episkop Mitropolije Australijsko novozelandske Gospodin Irinej, istako je značaj i ulogu srpske pravoslavne crkve u očuvanju vrednosti i nacionalnog identiteta i podršci vekovnim oslobodilačkim težnjama srpskog naroda, rekavši da će sam praznik Sretenja u Hramu Gospodnjem uvek imati posebno mesto u istoriji srpskog naroda.

Pored izložbe posvećene istoriji diplomatskih odnosa dveju zemalja, Ambasador Republike Srbije predstavio je i izložbu o poznatom srpskom naučniku, matematičaru, astronomu i klimatologu koji je zadužio čovečanstvo, Milutinu Milankoviću. Ova izložba privukla je pažnju posetilaca i na nedavno održanom Srpskom festivalu u Sidneju (Darling Harbour). Potomci velikog naučnika Milutina Milanković, unuk Nikola i unuka Marina su naši sugrađani ovde u Australiji.

Pažnju prisutnih privukle su i izložene memorabilije Novaka Đokovića, srpskog tenisera svetskog glasa, šestostrukog pobednika velikog teniskog turnira u Melburnu. Zahvaljujući Gospođi Miri Bogojević i njenoj porodici Novakov reket, dres i drugi eksponati, našli su se na izložbenom panou u Ambasadi Republike Srbije na zadovoljstvo i ponos domaćina, Njegove Ekselencije Gospodina Miroljuba Petrovića,njegove supruge Dr Zdenke Petrović i na radost svih prisutnih.

Svečanost koja je privukla neobično veliki broj čanova diplomatskog kora omogućili su pripadnici srpske zajednice iz Kanbere, posebno Gospodin Ratko Milićević, Mira Bogojević, Gordana Ivančević, Nikola Kolundžija, Vojislav Zeljković, Mirjana Đukić i drugi koji nastavljaju nesebičnu tradiciju prvih doseljenika, kao i do sada nepoznatih počasnih konzula koji zaslužuju zahvalnost i divljenje.

Mirjana Đukić

Foto galerija sa proslave Dana državnosti Republike Srbije u Kanberi. Fotografije Radivoj Mačković, Vojislav Zeljković i profesor Vojislav Ilić

[images_grid auto_slide=“no“ auto_duration=“1″ cols=“four“ lightbox=“yes“ source=“media: 7529,7528,7527,7526,7524,7522,7521,7520,7519,7518,7517,7516,7515,7514,7513,7512,7511,7510,7509,7508,7507,7506,7505,7504,7503,7502,7501,7500,7499,7498,7497,7496,7495,7494,7493,7492,7491,7490,7489″][/images_grid]