Lepote najjačeg izvora na KiM, Belog Drima i Radavačke pećine nadomak Peći i podno Prokletija
Izvor ima protok od pet kubnih metara u sekundi. – Pećina Radavac istražena tek 200 metara, sa konsantnom temperaturom unutra od 9 stepeni Celzijusovih. – Kade u pećini očaravaju
Na 65 kilometru puta Kosovska Mitrovica – Rudnik – Peć, kod sela Vitomorica ispred Peći, skreće put desno prema Kuli, planinskom prevoju na Mokroj Gori i dalje prema Rožajima u Crnoj Gori. A na tom putu, osam kilometra od Vitomirice, samo kilometar levo skreće put za za veliki izvor Belog Drima i Radavačku pećinu, samo sto metara od izvora.
Čini se da je ispod gorostasnih, moćnih Prokletija , još moćnije vrelo , najači izvor na KiM, Belog Drima koje kulja iz podnožja planine, na 580 metara nadmorske visine, i koji se stropoštava belim, hučnim slapovima niz ogoljeno kameno korito. Istina, vrelo je smešteno u velikoj dubodolini bujnih šuma do kojeg se stiže prilazom koji je još Srbija sedamdesetih godina prošlog veka uradila. Tamo gde počinje stropštavanje vode i gde počinje najveći vodopad, visine 25 metara, urađen je mostić kojim se dolazi na drugu kamenitu stranu vodopada i dalje do Radavačke pećine.
Izvor Belog Drima, a ime je dobio baš zbog stalne beline vodopada , pećina u Radavcu ( ime po selu Radavac u blizini) i vodopadi još 1983 godine stavljeni su pod zaštitu kao prirodni spomenici i zaštićene zone Srbije. Ovo zaštićeno područje nedirnute prirode obuhvata površinu od 89,94 hektara. Izvor Belog Drima, sa protokom vode više od 5 metara kubnih u sekundi, odnosno 300 kubnih metara vode u minuti, ubedljivo je najjači izvor na Kosovu i Metohiji. Beli Drim teče središtem Metohije i dug je 175 kilometara. Uliva se u veštačku akumulaciju Vrbničkog jezera kraj Prizrena.
Radavačka pećina je ukopana u stenama koje formiraju vrh Rusolije na Prokletijama od 2.381 metra nadmorske visine. Pećina još nije dovoljno istražena a govori se da se kroz nju može doći na drugu, zapadnu stranu Prokletija. Legenda kaže da je neki pas prošao tako kroz pećinu ušavši na srpskoj, istočnoj strani, a izašavši na zapadnoj, albanskoj strani kamenitih Prokletija.
U pećini je konstantna temperatura od 9 stepeni Celzijusovih, nema mnogo, ali vide se stalaktiti i stalagmiti. Najinteresantiji deo u pećinini su takozvane kade, ili kaskade u kojima ima povremeno vode. Staza koja vodi kroz pećinu ograđena je metalnom ogradom a provalije i mračni tuneli na sve strane dočaravaju izuzetnost pećine u čistom kamenu koji je priroda ko zna kad oblikovala, okamenila !
[images_grid auto_slide=“no“ auto_duration=“1″ cols=“three“ lightbox=“yes“ source=“media: 7868,7867,7866,7865,7864,7863,7862,7861,7860″][/images_grid]
Za posetioce pećina je pristupačna tek oko 200 metara, dovoljno da se se vide lepote davno izvajane prirode zemlje u unutrašnjosti.
Inače, na Kosovu i Metohiji je 97 zaštićenih prirodnih zona, ima jedan nacionalni park, Šar planina, i 11 prirodnih rezervata. Na prostoru KiM raste i oko 1.800 vrsta biljaka a ima čak 250 vrsta kičmenjaka.
Tekst i foto : Zoran Vlašković
