Manastir Krupa se nalazi u Dalmaciji, podno Velebita, blizu izvora istoimene rijeke Krupe. To je jedan od tri istorijska srpska manastira u Dalmaciji, pored manastira Krke i Dragovića. Sagrađen je u vreme kralja Milutina, 1317. Predanje kaže da su mu temelje postavili monasi iz manastira ,kod današnje Bosanske Krupe.
Prvi put od utemeljenja obnavljan je u vreme cara Dušana, 1345. O tome svedoči zapis na svodu manastirske crkve. Srpski kraljevi Milutin, njegov sin Stefan Dečanski, kao i unuk Stefan Dušan, izdavali su manastiru darovnice u vidu zemljišta za izdržavanje, a kasnije su to i Turci potvrđivali fermanima iz Istanbula. Manastir je darivala i mati Angelina, srpska despotica, negde 1494. godine.
U mletačko-turskim ratovima manastir Krupa je teško stradao u više navrata, a osobito 1502. i 1620. U 20. veku desilo se isto u dva navrata: 1941. i 1995. ali iza toga uvek je i obnavljan.
Velika i temeljna popravka manastira izvršena je 1855. godine, i to uz pomoć Rusije, Srbije i Austrije. Austrijska vlada je uslovila obnovu zahtevom da manastirski prozori moraju biti izvedeni u gotskom stilu.
Manastir Krupa čuva vredna duhovna i kulturna svedočanstva, uprkos čestim pustošenjima u prošlosti. Šezdesetih godina 20. veka otkrivene su freske u manastirskoj crkvi i to one koje je 1622. godine freskopisao hilandarski monah Georgije Mitrofanović, isti onaj inok koji je oslikao Hilandarsku trpezariju. U Krupi su čuvane ikone italo-kritske škole, rad Jovana Apake. Čuva se i čestica moštiju Sv. Jeroteja. Tu je i kivot iz manastira Rmnja koji je donesen u Krupu u toku bosansko-hercegovačkog ustanka 1875. godine.
Manastirka riznica čuvala je i tri antiminsa: jedan je jerusalimskog patrijarha Teodosija, drugi patrijarha Arsenija IV Šakabente iz 1743. i treći je tzv. Krupski iz 1739. godine. U manastirskom arhivu čuvana su i 22 turska fermana, od kojih je zanimljiv onaj koji se odnosi na zaštitu manastira Krke, a izdao ga turski sultan Mustafa II.
Brojne bogoslužbene knjige, utvari i druge vrednosti, za manastir je pribavio krupski arhimandrit, veliki putnik i značajni srpski pisac Gerasim Zelić. Inače, manastir Krupa je prihvatao brojne velikane srpske knjižnjvnosti. U njemu je izvesno vreme boravio i Dositej Obradović. Simo Matavulj je u manastiru boravio četiri godine i, prema sopstvenom iskazu tu naučio skrivene lepote srpskog jezika.
Manastir Krupa je jedan od simbola srpskog naroda u Dalmaciji.Ove godine obeležava sedam vekova postojanja. Proslava jubileja održava se u organizaciji zavičajnog udruženja “ OBROVAČKO-BUKOVAČKOG SABORA“ iz Sidneja, pa koristimo ovu priliku da vas pozovemo da dođete da zajedno obeležimo ovaj “ Veliki jubilej“ na crkvenom imanju u Rosmoru u nedelju, 3 septembra 2017. godine.
Udruženje „Obrovačko-bukovački sabor“ je osnovano u čast i slavu manastira Krupe, a sa ciljem da negujemo našu bukovačku tradiciju,naše običaje i duhovnost i to da pokušamo preneti na naše potomke ovde u Australiji,kako bi oni sačuvali svoj nacionalni identitet. Pored zavičajnog, udruženje je i humanitarnog karaktera, jer učestvuje u mnogim humanitarnim akcijama i donacijama,tj. novčanim sredstvima pomažemo obnovu naših porušenih hramova, kao i naše bolesne zemljake u zavičaju. Informacije samo radi, Udruženje je za nepune četiri godine postojanja doniralo oko $ 30.000, a donator je i zvona (3 zvona 13.500 eura ) za crkvu sv. Luka Liverpul. Nadamo se da ćemo uz Božiju i vašu pomoć nastaviti sa radom i ubuduće.
Tekst: M.Gnjatović i D.Ćalić
