U Sabornoj crkvi u Beogradu održan parastos braći Vajagić, koji su pre sto godina otišli na Solunski front

– U borbama su pokazali veliku hrabrost, a najstariji među njima Risto je za svoj podvig zarobljavanja bugarskog vojnika odlikovan Karađorđevom zvezdom. Braća su preživela rat, a od nove države Kraljevine SHS dobili su zemlju u Vojvodini i Slavoniji – kaže potomak Predrag Vajagić

– Devetorica braće Vajagić su jedinstven slučaj u novijoj srpskoj istoriji, kao primer ličnog davanja u teškim vremenima kroz koje je prolazio srpski narod u XX veku. Zamenili su sigurnost koju su imali u SAD sa ratnim naporima i rizicima na prvoj liniji fronta, pri čemu za sebe nisu tražili apsolutno ništa. Njihov čin je bio motivisan jedino patriotskim osećanjima pripadnosti srpskom narodu i željom da lično pomognu državi Srbiji da se oslobodi neprijatelja.
Ovo je rekao prota Petar Lukić, starešina Saborne crkve u Beogradu pre parastosad evetorici braće Vajagić, koji su pre sto godina iz američkog grada Gera krenuli na Solunski front. U crkvi Sveti Sava u Geri braća su se zaklela na vernost otadžbiini Srbiji, o čemu su „Novosti“ prve pisale. Slavna braća i rođaci iz bratstva Vajagića su Luka (1877-1970), Risto (1878-1936), Mihajlo (1882-1960), Marko (1885-1961), Simo (1889-1923), Simo Vajkana (1889-1932), Jovo (1893-1923), Đuro (1896-1941) i Stevan (1895-1980). Svi su preživeli Prvi svetski rat, a samo je Mihajlo bio ranjen u nogu i ostao nesposoban.Umrli su i sahranjeni u Srbiji i BiH.
Dobrovoljci iz porodice Vajagić rodom sa Suve Međe u Bosanskoj Krajini odakle su početkom XX veka otišli u Sjedinjene Američke Države. Posle napada Austrougarske monarhije na Kraljevinu Srbiju 1914. godine kao i većina Srba postaju aktivni u iseljeničkim udruženjima. Učestvuju na zborovima, prikupljaju novčanu i materijalnu pomoć i savelikom pažnjom prate dešavanja na evropskom ratištu. Nakon ulsaka SAD u rat 1917. godine na jednom od zborova devetorica braće Vajagić iz grada Gerija u Indijani se prijavaljuju u dobrovoljce srpske vojske. Tom prilikom nastaje njihova antologijska slika sa sveštenikom iz srpske crkve u gradu Geriju koji im daje blagoslov pred polazak u rat.

– Na Solunskom frontu braća Vajagić su biliu jesen 1917. godine raspoređeni u 7. pešadijski puk Dunavske divizije. U borbama su pokazali veliku hrabrost, a najstariji među njima Risto je za svoj podvig zarobljavanja bugarskog vojnika odlikovan Karađorđevom zvezdom. Braća su preživela rat, a od nove države Kraljevine SHS dobili su kolonizaciju u Vojvodini i Slavoniji – kaže potomak profesor Predrag Vajagić iz BačkePalanke.
Srpska pravoslavna crkva je odlučila da oda počast ovim junacima, novim Jugovićima iz Amerike. U Sabornoj crkvi Svetog Arhanđela Mihaila u Beogradu, prota Petar Lukić služio je parastos ovim dobrovoljcima vojske Kraljevine Srbije u Prvom svetskom ratu. U prisustvu tridesetak potomaka i poštovalaca herojskog dela braće Vajagića, parastosu je saučestvovao hor Prvog beogradskog pevačkog društva pevanjem Mokranjčevog „Opela“.
Kako „Novosti“ saznaju i Eparhijaistočno-američka SPC u SAD će održati ovih dana parastos braći Vajagićima u hramu Sveti Sava u Geri, odakle su krenuli u oslobađanje srpskog naroda.

BRATSTVO VAJAGIĆA
Potomci i saplemenici devetorice braće održali su u Beogradu osnivačku Skupštinu Udruženja  „BraćaVajagić“. Ovo bratstvo ima za cilj negovanje tradicionalnih zavičajnih vrednosti i kulturno-istorijskoj aktivnosti srpskog naroda sa prostora Bosanske Krajine. Za predsednika Udruženja izabran je dr Nikola Vajagić iz NovogSada.